O ile nasze życie byłoby prostsze, gdybyśmy mieli zaczarowany ołówek, pierścień Arabelli lub inną magiczną różdżkę. Moglibyśmy wówczas spełnić wszystkie swoje marzenia i żyć w świecie skrojonym dokładnie na naszą miarę. W końcu „najlepszym sposobem na przewidzenie przyszłości, jest jej wykreowanie” (Peter Drucker, teoretyk zarządzania). Jak to zrobić nie będąc wróżką czy cudotwórcą? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwaliśmy na Festiwalu Myślenia Projektowego – Łódzkie 2016, który tym razem zagościł w Łodzi, Sieradzu i Wieluniu.

O co chodzi z tym myśleniem?

Aby odnieść sukces i być człowiekiem spełnionym trzeba mieć wiedzę i wciąż poszukiwać inspiracji, trzeba mieć marzenia i co najważniejsze - konsekwentnie i uparcie wprowadzać je w życie, pokonując jednocześnie lęk przed porażkami.

W procesie tworzenia idealnej przyszłości można sobie również pomóc wykorzystując narzędzia myślenia projektowego (design thinking). Jest to metoda, która zaczyna się od niezaspokojonych lub nawet nieuświadomionych potrzeb człowieka, a kończy jego zadowoleniem z otrzymania produktu lub usługi, które spełniają jego oczekiwania. Polega na budowaniu głębokiej empatii i zrozumieniu osób, dla których projektujemy, generowaniu pomysłów, tworzeniu prostych prototypów i testowaniu ich w praktyce z realnymi użytkownikami.

Choć design thinking - jako sposób tworzenia innowacyjnych rozwiązań zostało zdefiniowane w latach 80-ych, tak naprawdę powstało wraz z pierwszym pomysłem człowieka na to co zrobić, aby żyło mu się lepiej. Nie należy zatem do rewolucyjnych odkryć, jest jednak bardzo przydatnym narzędziem pomagającym ujarzmić kreatywność, nadać jej pewną strukturę, usystematyzować i zmaterializować ją w postaci wartości dostarczonej człowiekowi.

Bo to właśnie człowiek znajduje się w centrum uwagi w procesie projektowania produktów i usług. Chcąc zaspokoić jego potrzeby musimy go poznać, porozmawiać, uważnie obserwować. Wkładając buty użytkownika poznajemy jego kroki. Nie wolno nam zakładać, że znamy odpowiedź na jego potrzeby – tę odpowiedź zna nasz użytkownik. Do nas – projektujących produkty i usługi, należy zadawanie odpowiednich pytań, patrzenie na to czego nie widać i słuchanie tego, czego nie słychać oraz proponowanie rozwiązań spełniających jego oczekiwania.

Stąd większość warsztatów, które znalazły się w programie Festiwalu Myślenia Projektowego zakładały wyjście do ludzi, wywiady i obserwacje. I tak np. uczestnicy warsztatów „BIG PICTURE – zaangażowanie mieszkańców w promocję regionu” na podstawie rozmów z mieszkańcami Sieradza, starali się znaleźć rozwiązanie na pobudzenie ich zaangażowania w życie ich miasta. Warsztaty „Design spotyka biznes – jak robić rzeczy, których Twoi klienci naprawdę potrzebują”, uzmysłowiły obecnym jak ważne jest odpowiednie zdiagnozowanie potrzeb klientów – prowadząc działalność nie możemy zakładać, że jesteśmy od nich mądrzejsi; to oni wiedzą czego chcą, a my możemy odnieść sukces tylko wtedy, kiedy wsłuchamy się w ich potrzeby i dostarczymy im tego czego pragną.

Jednym z tematów poruszanych podczas festiwalu była również zmieniające się sytuacja demograficzna i towarzysząca jej konieczność dostosowania naszego otoczenia to potrzeb starzejącego się społeczeństwa. Jak ważne są kwestie związane z aktywizacją społeczną seniorów, integracją międzypokoleniową czy też przeciwdziałaniem depopulacji, mieli okazję przekonać się uczestnicy warsztatów nt. „Polityka społeczna vs dojrzały wiek społeczeństwa”.

Wszystko, wszędzie i dla każdego

Design thinkng – anglojęzyczna mało zrozumiała nazwa, która nie ma w zasadzie trafnego odpowiednika w języku polskim - wciąż myślenie projektowe bardziej kojarzone jest z zarządzaniem projektami niż projektowaniem usług i produktów; powoduje, że uznajemy je z gruntu za wiedzę tajemną zarezerwowaną dla nielicznych wybrańców ze świata artystycznego. Okazuje się jednak, że jest zupełnie inaczej. Wszędzie tam, gdzie jest człowiek – tam są również jego potrzeby, pragnienia, troski, wyzwania i tam właśnie warto zastosować narzędzia design thinking. Proces ten ma charakter uniwersalny – doskonale sprawdza się w projektowaniu modeli biznesowych Najlepszym przykładem będą tu: AirB&B – największy hotel świata nie posiadająca ani jednej nieruchomości lub BlaBla Car – skuteczny alternatywny środek transportu tworzący jednocześnie społeczność podróżujących. Z powodzeniem jest stosowany w projektowaniu usług publicznych, i tu można wymienić Łódzki Rower Publiczny czy też np. Mobilny Ogród Jadalny w Łodzi – projekt zrealizowany w ramach Festiwalu Myślenia Projektowego, mający na celu zaprojektowanie mobilnych punktów zieleni w przestrzeni miejskiej; efekt pracy grupy projektowej można nadal podziwiać w Art._Inkubatorze w Łodzi.

Design thinking to metoda, która sprawdza się również w procesie kształcenia. Uczestnicy warsztatów „Design thinking w projektowaniu efektywnej edukacji” pracowali nad rozwiązaniami, dzięki którym system kształcenia dawałby naszym dzieciom możliwość nauczenia się pewności siebie, kreatywności, pozbawił strachu przed popełnianiem błędów i przekonał, że to właśnie dzięki porażkom można się nauczyć więcej. Jedną z propozycji grupy było utworzenie kierunku studiów bez nazwy, dostosowanych do predyspozycji studentów i podążających za jego zainteresowaniami.

Design thinking to również metoda pozwalająca każdemu z nas na oswojenie się z pędzącym postępem i ciągłą zmianą, która, jak sądzą niektórzy, jest jedyną pewną rzeczą w obecnych czasach.

W grupie raźniej…

„Design thinking rzadko okazuje się eleganckim przeskakiwaniem z jednego szczytu na drugi; raczej testuje ono naszą emocjonalną kondycję i rzuca wyzwanie naszej umiejętności współpracy, lecz wytrwałość zostaje wynagrodzona spektakularnymi wynikami” (Tim Brown).

Myślenie projektowe wykorzystuje potencjał różnorodności i multidyscyplinarności członków grup projektowych. Suma doświadczeń wszystkich współpracujących osób jest czymś znacznie większym niż wiedza i doświadczenie każdego z osobna. Dlatego skład festiwalowych grup warsztatowych nie był przypadkowy. Podstawową zasadą doboru uczestników do poszczególnych warsztatów była różnorodność w kontekście tematyki spotkań. Dzięki niej właśnie uczestnicy czerpali z wiedzy ekspertów, ale także uczyli się dużo od siebie nawzajem. Taki też był jeden z celów tego wydarzenia – skupić zaangażowanych ludzi, uwolnić ich twórczą odwagę, pokazać narzędzia do projektowania własnego życia ścieżki zawodowej, biznesu czy kariery.

Błysk w oku

Festiwal Myślenia Projektowego - kilkadziesiąt warsztatów, wykładów, spotkań, entuzjastyczni, zaangażowani ludzie, rozmowy, pomysły plany, dużo wiedzy, sporo zabawy i uśmiechu – niesamowita dawka energii i kolejne potwierdzenie, że warto z uwagą obserwować i słuchać siebie nawzajem, mieć marzenia, podpatrywać, próbować, nie bać się i uparcie dążyć do celu. I ten błysk w oku, kiedy okazuje się, że to nie jest wcale takie trudne.

Jeśli uważacie ten tekst za wartościowy, podzielcie się nim ze swoimi znajomymi. Przeglądaliście inne wpisy? Może znajdziecie w nich jakieś inspiracje dla siebie. Nie zapomnijcie zapisać się też do naszego newslettera, żadna aktualizacja nie umknie Waszej uwadze.